ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ

ΤΩΝ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΟΥΣ

ΜΕ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΟΡΕΙΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

 

ΝΟΜΟΣ ΑΡΤΑΣ

Ορεινά Δημοτικά και Κοινοτικά Διαμερίσματα

 

Δήμος Ξηροβουνίου   Δ.Δ. Ροδαυγής

 

Υψόμετρο:

Περίπου 740μ.

Πηγή: http://www.mapgreece.gr/maps/index.php?maptype=&map=srch&xorio_id=9000

 

 

Πληθυσμός:

453 κάτοικοι (312 Ροδαυγή, 4 Άμμος, 1 Καθαροβούνιο, 66 Περδικάριο, 70 Σουμέσιο)

Πηγή : ΕΣΥΕ - Μόνιμοι Κάτοικοι - Απογραφή 2001

 

 

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

25χλμ. από την Άρτα

Πηγή: http://www.nomarxia-artas.gr/B47D3D02.el.aspx   

 

 

Ιστορικά στοιχεία:

Παλιότερη ονομασία Νησίστα Νέας Ελλάδας. Στα αρχαία χρόνια, το χωριό ονομάζονταν Αθήναιο. Η σημερινή του ονομασία (ρόδο + αυγή) οφείλεται στην όμορφη θέα και τα χρώματα της ανατολής του ήλιου, από το χωριό.

Πηγές: http://www.rodavgi.com , http://astrohori.blogspot.com/2008/01/blog-post_0.html

Iστορικά στοιχεία για  το νομό Άρτας στην ιστοσελίδα :

http://www.nomarxia-artas.gr/10452F78.el.aspx

 

 

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

 

 

 

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

  • Ι. Ναός Αγίου Νικολάου στη θέση "Άγιος Νικόλαος" Ροδαυγής. Έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/40893/1326/30-6-1997 - ΦΕΚ 796/Β/3-9-1997).

  • Ι. Ναός Προφήτη Ηλιού στη θέση "Άι-Λιάς" Ροδαυγής. Έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/40508/1301/30-6-1997 - ΦΕΚ 805/Β/8-9-1997).

  • Ι. Ναός Αγίας Βαρβάρας στη θέση "Ψυχογέικα" (Μανέικα) Ροδαυγής. Έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο που χρήζει ειδικής προστασίας (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/40892/1325/30-6-1997 - ΦΕΚ 796/Β/3-9-1997).

  • Ι. Ναός Αγίας Παρασκευής στη Ροδαυγή. Έχει χαρακτηριστεί, μαζί με τα προκτίσματά του, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/29531/1362/30-6-1997 - ΦΕΚ 840/Β/23-9-1997).

  • Ι. Ναός Αγίας Τριάδος στο Σούμεσι Ροδαυγής.  Έχει χαρακτηριστεί ως κτίριο που χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας και ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/29516/1343/30-6-1997 - ΦΕΚ 840/Β/23-9-1997).

  • Μικρά εκκλησάκια διάσπαρτα στο χωριό με βυζαντινές τοιχογραφίες

 

Πηγές: http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=1014&v17=

http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=1015&v17=

http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=1013&v17=

http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=1016&v17=

http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=1017&v17=

http://www.epcon.gr/s/Hyperchu.asp?Code=97

 

 

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

  • Πανηγύρι Αγ. Παρασκευής, 26-27 Ιουλίου:  με τον τοπικό χορό καγκελάρι (χορευτικό δρώμενο που χρονολογείται από τον 16ο αι.)

  • Τρίτη του Πάσχα: Παραδοσιακός χορός καγκελάρι

  • Πρωτομαγιά: Τοπικό παραδοσιακό γλέντι

Πηγές:

http://www.epirus.org/?cat=710, http://www.agrotravel.gr/agro/site

http://epirus.info/index.php?lang_code=el

http://www.rodavgi.com/

 

 

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

Έθιμο του αναμμένου πουρναριού, σε όλα τα χωριά της Άρτας.

Πηγές: http://www.agrotravel.gr/

http://www.oikade.gr/news_detail.asp?NewID=000000000006612.EL&NwcID=000000000000019.EL

 

 

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

 

 

 

Τοπικά Προϊόντα:

Γλυκά κουταλιού

Πηγή: http://magda.livepage.gr

 

 

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

Κτηνοτροφία

 

 

Παραδοσιακός οικισμός:

Όχι

Πηγή: http://estia.minenv.gr

 

 

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

  • Νερόμυλος στη θέση "Κρανούλα" Ροδαυγής, ιδ. Γιολδάση. Έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1953/40389/1-9-1999 - ΦΕΚ 1813/Β/29-9-1999).

  • Νερόμυλος Πολίτη ή Θεοχάρη στη θέση "Στενό". Έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1953/40389/1-9-1999 - ΦΕΚ 1813/Β/29-9-1999).

  • Νερόμυλος ιδιοκτησίας I. Μ. Αγίας Παρασκευής στη θέση "Μπέσικο".  Έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1953/40389/1-9-1999 - ΦΕΚ 1813/Β/29-9-1999).

Πηγές:

http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=1021&v17=

http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=1020&v17=

http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=1022&v17=

http://www.petrinagefiria.uoi.gr

 

Στον Άραχθο, σε κοντινή απόσταση από το χωριό, υπάρχει το γεφύρι της Πλάκας (ανήκει στην Κ. Ραφταναίων).

 

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

 

 

Διατηρητέα κτίρια:

Όχι

Πηγή: http://estia.minenv.gr

 

 

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

 

 

 

Βουνά:

Ξεροβούνι (1.614μ.)

 

 

Επιφανειακά - Υπόγεια Νερά:

Άραχθος ποταμός

Λίμνη Πουρναρίου (Αράχθου) - Δημιουργήθηκε από υδροηλεκτρικό φράγμα στο Πουρνάρι. Το φράγμα Πουρναρίου, ολοκληρώθηκε το 1997 και λειτούργησε το 1981. Το τεράστιο φράγμα, δεύτερο σε μέγεθος στην Ελλάδα μετά του Μόρνου είναι χωμάτινο, πλάτους βάσης 450 μέτρων και ύψους 107 μέτρων. Πηγή : http://walking-greece.ana-mpa.gr/articleview2.php?id=2163

 

Χάρτης- Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης Διεύθυνση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

 

 

Υπέδαφος:

Γεωλογία Ηπείρου

 

 

Χλωρίδα - Πανίδα:

  • Άραχθος: Παραποτάμια χλωρίδα: Φτελιές, Λεύκες. Παραποτάμια ορνιθοπανίδα: Αργυροπελεκάνοι, Χουλιαρομύτες, Πάπιες, Νεροχελίδονα, κ.λ.π. Στην ευρύτερη περιοχή: Πουρνάρια, καστανιές, πλατάνια

    Σε ορισμένα σημεία στις όχθες του ποταμού, κοντά σε μεγάλα λιθάρια, ζουν βίδρες -μικρόσωμα υδρόβια θηλαστικά που ζουν στις όχθες των ορεινών ποταμών και των λιμνών και μόνο όπου τα νερά είναι πολύ καθαρά. Το είδος αποτελεί σημαντικό δείκτη υγείας των ορεινών υδάτων, καθώς είναι ευαίσθητο στη ρύπανση των ποταμών και στην ενόχληση από ανθρώπινες δραστηριότητες και γι’ αυτό προστατεύεται αυστηρά σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. .

Πηγές : http://magda.livepage.gr

http://www.oreivatein.com/oreivatein/page/library/b_hygro.htm

http://www.skoupa.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=120&Itemid=45

.

  • H ιχθυοπανίδα της λίμνης Πουρναρίου αποτελείται από κυπρίνους, στρωσίδια, πινδοβίνους (ενδημικό είδος), μπριάνα, λιάρα, μουστακάτο, άγρια πέστροφα, χέλι και τον ψευδοφοξίνο. Επίσης, την ορνιθοπανίδα της λίμνης συμπληρώνουν νυχτοκόρακες, πρασινοκεφαλόπαπιες, αλκυόνες, φαλαρίδες,  καστανοκεφαλόγλαροι και ποταμοσφυριχτές.

Πηγή : http://walking-greece.ana-mpa.gr/articleview2.php?id=2163

 

  • Χλωρίδα - Πανίδα Ξηροβουνίου

Τα δάση της περιοχής σχηματίζονται κυρίως από έλατα, μερικές φορές σε μίξη με φυλλοβόλες δρυς, ενώ σποραδικά εμφανίζεται και ο  Ιταμος (Taxus baccata). Τα ελατοδάση σπάνια ξεπερνούν σήμερα το όριο των 1500 μ.  ενώ παλαιότερα, ανέβαιναν πολύ ψηλότερα στις πλαγιές, αλλά κάηκαν για να μετατραπούν σε βοσκολίβαδα. Σποραδικά παρατηρούμε επίσης συστάδες με οξιές.

Σπάνια φυτά:  Αχίλλειος η αψινθοειδής, Αχίλλειος η ακεραιόφυλλη,  Κορυδαλίς του Παρνασσού, Σωλήνανθος ο αλβανικός,  Θύμος ο λευκόσπερμος, Ακανθολειμών ο εχίνος,  Καμπανούλα του Χόουκινς, Κενταύρια της Ηπείρου, Ηριγέρων της Ηπείρου, Ηριγέρων ο λειάζων, Γεντιανή η σταυροειδής, Λιγουστικό το φωτεινό, Πολύγαλα το μέγα, Ράμνος ο αλπικός, Βιόλα των Πυρηναίων, Ρίνανθος ο Μεσογειακός, Σκουτελλάρια η αλπική, Αστήρ ο αλπικός, Σενέκιο του Σκοπόλι, Θύμος ο γραμμωτός.

Σπάνια ζώα: Κιτρινοβομβίνα, Οχιά των βουνών, Όρνιο, Ασπροπάρης, Μεσοτσικλιτάρα, Κοκκινοκαλιακούδα.

Πηγή: http://www.koukoulia.gr/index.php?ID=topothesia

 

 

Μονοπάτια:

Υπάρχει ορειβατικό μονοπάτι που ξεκινά από το χωριό και φτάνει στην κορυφή του Ξεροβουνίου.

 

 

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

Το Δέλτα του Αράχθου προστατεύεται με τη συνθήκη Ramsar.

Πηγές : http://www.theodoriana.com/content/view/80/lang,el/

http://www.oreivatein.com/oreivatein/page/library/b_hygro.htm

Η περίπτωση του ποταμού Άραχθου - Πρόγραμμα CADSEALAND, Εργαστήριο υδρολογίας και αξιοποίησης υδατικών πόρων Ε.Μ.Π.: http://www.chi.civil.ntua.gr/el/brochures/araxthos.pdf

Άραχθος: http://www.live-pedia.gr

 

Παρόλο που το ποσοστό ενδημισμού των ειδών χλωρίδας, πανίδας και ορνιθοπανίδας δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό, ο πλούτος, η ποικιλία και η σπανιότητα των ειδών έχει ως αποτέλεσμα την ένταξη τμημάτων της ευρύτερης περιοχής στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000.

  • Oι Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (Sites of Community Importance:SCI) και οι Ζώνες Ειδικής Προστασίας (Special Protection Areas: SPA)  για το Νομό Άρτας φαίνονται παρακάτω:

  • Αμβρακικός Κόλπος, Δέλτα Λούρου & Aράχθου (Πέτρα Μύτικας, Ευρύτερη Περιοχή): GR2110001, Κατηγορία: SCI, Έκταση: 28780.13 ha

  • Όρη Αθαμανών (Νεράιδα): GR2110002, Κατηγορία: SCI, Έκταση: 18695.33

  • Αμβρακικός Κόλπος, Λιμνοθάλασσα Κατάφουρκο και Κορακονήσια: GR2110004, Κατηγορία: SPA, Έκταση: 23004.00

  • Κοιλάδα Αχελώου: GR2110005, Κατηγορία: SPA, , Έκταση: 13541.00

 Πηγές:

http://natura.minenv.gr/natura/server/user/biotopos_info.asp?siteCode=GR2110001&lng=GR

http://natura.minenv.gr/natura/server/user/biotopos_info.asp?siteCode=GR2110002&lng=GR

http://natura.minenv.gr/natura/server/user/biotopos_info.asp?siteCode=GR2110003&lng=GR

http://natura.minenv.gr/natura/server/user/biotopos_info.asp?siteCode=GR2110004&lng=GR

http://www.ekby.gr/ekby/el/EKBY_Natura2000_el.html

http://www.nomarxia-artas.gr/C84E23DC.el.aspx

Χάρτης προστατευόμενων περιοχών Άρτας:

http://www.ekby.gr/download_files/Prostatevomenes_site/HP_Arta.htm

 

Στην ευρύτερη περιοχή του νομού Άρτας υπάρχει το θεσμοθετημένο Εθνικό Πάρκο Yγροτόπων Αμβρακικού.

 

 

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Άρτας

 

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού

 

 

Προβλήματα - Ανάγκες:

Τοπικές οργανώσεις και κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αντιδρούν εξαιτίας της περιβαλλοντικής υποβάθμισης που προκαλούν τα φράγματα στον Άραχθο.

Πηγές: http://www.xsap.gr/personal/istories_araxthos.htm

http://www.skoupa.gr/index.php?option=content&task=view&id=34

 

Προβλήματα-Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Άρτας

 

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες.

 

 

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

  • Ιστοσελίδα του χωριού: http://www.rodavgi.com

  • Πολιτιστικός Σύλλογος Ροδαυγής Άρτας "Η Αγ. Παρασκευή"

 

 

 

 

Αναφορές:

Ειδική Βιβλιογραφία

Διαμαντής Κ., 1984. ΑΠΑΝΤΑ, Η Ροδαυγή των Τζουμέρκων, Αθήνα

Κομζιάς Γ., 2003. "Το καγκελάρι", Χορευτικό δρώμενο από τη Ροδαυγή Άρτας. Εκδ. Αδερφότητα Ροδαυγής Άρτας, Αθήνα.

Λάμπρη Π.. ΡΟΔΑΥΓΗ, "Το Ρόδο της Αυγής". Η κοινωνική και πνευματική παράδοση της Ροδαυγής και οι αρχαιοελληνικές της ρίζες. ISBN: 960-631-182-1

 

Γενική βιβλιογραφία Νομού Άρτας

Επιστροφή