1ο Διεπιστημονικό Διαπανεπιστημιακό Συνέδριο του Ε.Μ.Π.
"Το Ε.Μ.Πολυτεχνείο για το Μέτσοβο. Επιστρέφοντας ένα μέρος του Χρέους".
Συνεδριακό Κέντρο Μετσόβου, 5-7 Μαΐου 1995

Η έναρξη του 1ου Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. για το Μέτσοβο. 5 Μαΐου 1995.

Χαιρετισμός του Πρύτανη Ε.Μ.Π., Καθηγητή Ν.Μαρκάτου
Μέσα στους -αναπόφευκτους σ' αυτό το μέρος- ρεμβασμούς της πρώτης νύχτας, αναπόλησα μεταφερμένες από το παρελθόν μορφές, εικόνες, λόγια και γεγονότα...!

Ένοιωσα έντονα το συναίσθημα της ισχύος που εμείς οι άνθρωποι του Μετσοβίου Πολυτεχνείου αντλούμε από μια δυναμική -συστατικό του Ιδρύματος το οποίο εκπροσωπούμε.

Γνωρίζω πολύ καλά ότι αυτή η δυναμική, που φέρνει το Πολυτεχνείο μεταξύ των πρώτων σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει τις ρίζες της στην αποταμιευμένη βούληση των ευεργετών του: του Νικολάου Στουρνάρη, του Γεωργίου Αβέρωφ, του Μιχαήλ Τοσίτσα και της Ελένης Μιχαήλ Τοσίτσα.

Από αυτό εδώ το βήμα οφείλω να μνημονεύσω τη συγκίνηση την οποία προσέφεραν σ' ολόκληρη την ελληνική κοινωνία οι μεγάλοι αυτοί ευεργέτες. Είναι έτσι όπως ακριβώς το λένε οι γραφές :

"Αν αι έως τότε δωρεαί συνέβαλον απλώς εις τον πλουτισμόν των διδακτικών μέσων του Πολυτεχνείου και εις την παραγωγήν των σπουδών με πρόσκαιρα διαγωνίσματα, τα κληροδοτήματα των πατριωτών από το Μέτσοβο -ασύγκριτα εις μέγεθος προς πάσαν άλλην δωρεάν- έδωσαν μονίμως εις το Πολυτεχνείον την εμπρέπουσαν εις ανώτερον μορφωτικόν ίδρυμα, άνετον και μνημειώδη εγκατάσταση εις το συγκρότημα των κτιρίων με το οποίον εκόσμησαν, συγχρόνως, την ελληνικήν πρωτεύουσαν!"

Αλλοτε, λόγω της εξαιρετικής στρατηγικής του σημασίας, το Μέτσοβο αποτέλεσε θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων και ηρωικών μαχών.

Τώρα αυτή την καίρια διάβαση που συνδέει την Ηπειρο με τη Θεσσαλία έχουμε σκοπό να την καταστήσουμε πεδίο μάχης των ιδεών, επιστημονικού διαλόγου, προγραμματισμού και ανάπτυξης, για την ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου.

Εχουμε εν ολίγοις σκοπό να επιστρέψουμε ένα μέρος του χρέους στη γενέθλια γη των ευεργετών του Πολυτεχνείου, αναγνωρίζοντας και τιμώντας την καθοριστική συμβολή τους στην ίδρυση, λειτουργία και ανάπτυξή του.

Το Συνέδριο, τις εργασίες του οποίου έχω την τιμή να χαιρετίζω, είναι το πρώτο. Δεν θα είναι όμως και το τελευταίο. Ηδη έχουμε αποφασίσει την καθιέρωσή του ως θεσμού και τη μόνιμη διεξαγωγή του σε τακτά χρονικά διαστήματα στο Μέτσοβο.

Στα Συνέδρια αυτά θα παρουσιάζονται :

• Επιστημονικές, ερευνητικές και τεχνικές - τεχνολογικές συμβολές επιστημόνων και διπλωματούχων μηχανικών, αλλά και των μελών ΔΕΠ του ΕΜΠ, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και των άλλων ΑΕΙ της χώρας, σε θέματα τεχνολογίας, ανάπτυξης, περιβάλλοντος και πολιτισμού γενικώς, αλλά και σε σχέση με το Μέτσοβο και την ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου.

• Οι καλύτερες διπλωματικές εργασίες σπουδαστών του ΕΜΠ σε σχετικά θέματα.

• Διεπιστημονικές και ολοκληρωμένες προσεγγίσεις, αναλύσεις και επεξεργασίες των πολυδιάστατων, σύγχρονων, πλανητικής κλίμακας και σημασίας θεμάτων, καθώς και προβλημάτων τα οποία σχετίζονται με την παρακολούθηση και προστασία του ορεινού περιβάλλοντος και των τοπικών πολιτισμών.

Κυρίες και κύριοι Σύνεδροι,

Συναίσθημα εκτάκτου ευεξίας με διακατέχει καθώς έχω την τιμή να αναγγείλω επισήμως εκ μέρους της Συγκλήτου του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, την απόφασή μας να ιδρύσουμε και να αναγείρουμε στο Μέτσοβο το "Μετσόβιο Κέντρο Διεπιστημονικής Ερευνας".

Κι αυτό, είναι απόρροια της εδραίας πεποίθησης και της απόφασής μας εδώ στις κλιτύες του όρους Κιτίου (Πίνδος), ν' ανοίξουμε μόνιμο διάλογο με την ιστορία, τον πολιτισμό και την επιστήμη.

Και κάθε φορά να επιστρέφουμε ένα μέρος του χρέους!

Γιατί το Μέτσοβο είναι η πατρίδα της ψυχής μας...!

Και η ψυχή της Ελλάδας έχει ανάγκη από πολλές τέτοιες πατρίδες...!

Υποσχόμεθα ισόβια προσπάθεια προσφοράς σ' αυτόν τον ευλογημένο τόπο...!

Ευ - ενεργούντες ευχαριστούμε τους ευεργετούντες.

Υ.Γ. Και δύο λόγια για τη διαμονή μας εδώ:
Αν δεν διέτρεχα τον κίνδυνο να παρεξηγηθώ, θα έλεγα ότι είναι εφάμιλλος προς έναν, εκ του παρελθόντος εκπορευόμενον, μήνα του μέλιτος...!

Από την ομιλία του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Παιδείας κ. Α.Τσουροπλή
Στην μεστή ομιλία του ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας ανακοίνωσε την απόφαση του Υπουργού Παιδείας, να χρηματοδοτήσει την μελέτη και κατασκευή του ΜΕΤΣΟΒΙΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (ΜΕΚΔΕ) για την προστασία και ανάπτυξη του ορεινού περιβάλλοντος και των τοπικών ευρωπαϊκών πολιτισμών, με το ποσό των 600.000.000 δρχ., αναγνωρίζοντας την γενικότερη επιστημονική, ερευνητική, κοινωνική και πολιτισμική συμβολή του Ε.Μ.Πολυτεχνείου στην ανάπτυξη της χώρας, καθώς επίσης και την δυναμική προοπτική του ΜΕΚΔΕ ν' αποτελέσει πολυδιάστατο περιφερειακό κέντρο αποκεντρωμένης και διασυνοριακής ακτινοβολίας του Ε.Μ.Π. στην ευρύτερη περιοχή της ζωντανής και αναπτυγμένης Επαρχίας του Μετσόβου.

Την ώρα που τυπώνεται ο τόμος αυτός θεωρώ υποχρέωσή μου να σημειώσω ότι η υπόσχεση αυτή του τότε Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Παιδείας κ. Αθ. Τσουροπλή τηρήθηκε και τηρείται στο ακέραιο από τις διαδοχικές πολιτικές του ηγεσίες με σταθερή και ουσιαστική τη συμβολή και του συναδέλφου μας και βασικού στελέχους του Υπουργείου κ. Ελ.Καραγιαννόπουλου.

Δ.Ρ.

Χαιρετισμός του Υπουργού Προεδρίας κ. Ι.Ποττάκη
Αγαπητοί φίλοι,
Η έκτακτη υποχρέωσή μου να συνοδεύσω ως εκπρόσωπος της Κυβέρνησης τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας στο ταξίδι του στην Ευρώπη με εμπόδισε να έχω τη χαρά να πάρω μέρος στο 1ο Διεπιστημονικό Συνέδριο που οργανώνει το πρώτο επιστημονικό και τεχνολογικό Ιδρυμα της χώρας στην πατρίδα των ιδρυτών και ευεργετών του, το Μέτσοβο.

Εχοντας την πολιτική ευθύνη της Κυβέρνησης στα νευραλγικά και κρίσιμα για την ανάπτυξη του τόπου μας πεδία της Δημόσιας Διοίκησης και της Πληροφορικής στο Δημόσιο Τομέα και γνωρίζοντας τις πολυδιάστατες και δημιουργικές σχέσεις και αλληλεπιδράσεις τους με την ουσιαστική αποκέντρωση αλλά και τις ραγδαίες εξελίξεις και εφαρμογές των τεχνολογιών αιχμής, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ορισμένες σκέψεις μου, οι οποίες βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος με την πρωτοβουλία σας και τους σκοπούς, τη φιλοσοφία, τη δομή και τη λειτουργία του Συνεδρίου σας και του ΜΕΤΣΟΒΙΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (ΜΕΚΔΕ), "για την προστασία και ανάπτυξη του ορεινού περιβάλλοντος και των τοπικών ευρωπαϊκών πολιτισμών", που προσπαθείτε, σε συνεργασία με τον Δήμο Μετσόβου και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων να ιδρύσετε στο Μέτσοβο.

• Θεωρώ και εγώ μαζί σας ότι η αποκεντρωμένη Ανάπτυξη, την οποία πρέπει να επιδιώκουμε για την πατρίδα μας, ή θα είναι ολοκληρωμένη, δηλαδή ταυτόχρονα οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική, και θα παντρεύει τις δημιουργικές δυνατότητες των εξελίξεων της τεχνολογίας με τον σεβασμό και την προστασία του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος, ή δεν θα υπάρχει καθόλου.

• Στην κατεύθυνση αυτή, είναι εξαιρετικά θετική η επιλογή του Μετσόβου, με την ιστορική και πολιτισμική αυτονομία του στα δύσκολα χρόνια της χώρας μας, την πανεθνικής ακτινοβολίας γενναιοδωρία των ευεργετών του στα γράμματα, τις επιστήμες και την τεχνολογία και το σπάνιο φυσικό ορεινό του περιβάλλον, από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, τόσο για την διεξαγωγή του Συνεδρίου, όσο και για την έδρα του ΜΕΤΣΟΒΙΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ το οποίο όμως θα είναι με ολοκληρωμένο τρόπο διασυνδεδεμένο  με τα Εργαστήρια του Ε.Μ.Π. και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

• Εκτιμώ ακόμη ως υπόδειγμα ουσιαστικής κοινωνικής συμβολής των Πανεπιστημίων μας, την πρωτοβουλία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, να διερευνήσουν με συλλογικές και ατομικές εργασίες δασκάλων και φοιτητών, επιστημονικές, τεχνικές τεχνολογικές, πολιτισμικές, κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές όψεις των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ζωντανή τοπική κοινωνία της Επαρχίας Μετσόβου και ο φυσικός και κοινωνικοοικονομικός της χώρος.

• Τέλος θα ήθελα να επισημάνω ότι η ολοκληρωμένη και διεπιστημονική μεθοδολογία προσέγγισης των πολυδιάστατων αυτών προβλημάτων φαίνεται να είναι στις μέρες μας το μόνο αξιόπιστο εργαλείο, τόσο για την ολιστική θεώρηση, όσο  και για τις εξειδικευμένες επιστημονικές διερευνήσεις της αντικειμενικά πολύπλοκης σήμερα φυσικής και της κοινωνικοοικονομικής πραγματικότητας, αλλά και για όλες τις διαδικασίες "βέλτιστου" δυνατού αναπτυξιακού μετασχηματισμού τους.

Κλείνοντας τον σύντομο αυτό χαιρετισμό, (που παρακάλεσα τον συνάδελφό σας Καθηγητή Δημήτρη Ρόκο και παληό φίλο και συνεργάτη μου να σας μεταφέρει), θέλω να ευχηθώ καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου σας και να σας διαβεβαιώσω ότι το Υπουργείο Προεδρίας στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και δυνατοτήτων του θα σταθεί ουσιαστικός, θεωρητικά και πρακτικά συμπαραστάτης σας, για την στήριξη της δημιουργίας του ΜΕΤΣΟΒΙΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ στο Μέτσοβο και τον άρτιο πληροφορικό εξοπλισμό του.

Αμέσως μετά το Συνέδριο θα έχω την ευκαιρία να συζητήσω διεξοδικά τα σχετικά θέματα και τις λύσεις τους με τον Πρύτανη του Ε.Μ.Π. και τον Πρόεδρο της Επιτροπής Σύνδεσης του Ε.Μ.Π. με το Μέτσοβο.

Καλή Επιτυχία.

Επιστροφή στα περιεχόμενα

Ο πρόλογος των Πρακτικών του 1ου Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. για το Μέτσοβο
Η έκδοση του τόμου αυτού, από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις του Ε.Μ.Π., με τα πρακτικά του 1ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. για το Μέτσοβο, αποτελεί ένα σημαντικό σταθμό στην δημιουργική πορεία σταθερής, μόνιμης και συστηματικής επανασύνδεσης του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου με την πατρίδα των ιδρυτών και ευεργετών του, που αποφάσισε η Σύγκλητος του Ιδρύματος με την συγκρότηση και λειτουργία της Επιτροπής του Ε.Μ.Π. για το Μέτσοβο το 1992.

Ο τίτλος, ο στόχος και το περιεχόμενο των εργασιών του Συνεδρίου : «Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για το Μέτσοβο. Επιστρέφοντας ένα Μέρος του Χρέους», που έγινε στο Συνεδριακό Κέντρο "Εγνατία" Μετσόβου από 25-27 Μαΐου 1995, εκφράζουν με συνέπεια την πεμπτουσία της απόφασης της Συγκλήτου, να ανιχνεύσουμε δηλαδή, να βρούμε και να ακολουθήσουμε όλους τους δρόμους και τους καλύτερους τρόπους για να δείξουμε με τη δουλειά μας, την εκτίμηση, το σεβασμό και την ευγνωμοσύνη μας στους μεγάλους ευεργέτες, όχι μόνο του Ε.Μ.Π. αλλά και της παιδείας, της έρευνας και της τεχνολογίας στη χώρα μας : τον Νικόλαο Στουρνάρη, τον Γεώργιο Αβέρωφ, τον Μιχαήλ Τοσίτσα και την Ελένη Μιχαήλ Τοσίτσα, αποκαθιστώντας ισχυρούς και ακατάλυτους θεσμούς με τη γενέτειρά τους.

Η Επιτροπή του Ε.Μ.Π. για το Μέτσοβο που συγκροτήθηκε από τον τότε Πρύτανη του Ε.Μ.Π. Καθηγητή Ν.Μαρκάτο, τον τότε Πρόεδρο του Γενικού Τμήματος και σήμερα Αντιπρύτανη του Ε.Μ.Π. Καθηγητή Ευστρ.Γαλανή, τον Καθηγητή του Τμήματος Χημικών Μηχανικών Δ.Μαρίνο-Κουρή και τον υπογραφόμενο Καθηγητή του Τμήματος Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών, επέλεξε, ως τη βέλτιστη μεθοδολογία οργάνωσης ενός τέτοιου Συνεδρίου μνήμης, τιμής αλλά και ταυτόχρονα, άμεσης, ζωντανής και ουσιαστικής, σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, σύνδεσης του Ε.Μ.Π. με το Μέτσοβο και δημιουργικής συμβολής του στην ολοκληρωμένη και διεπιστημονική αντιμετώπιση των προβλημάτων του :

• να συνεγείρει ολόκληρη την πολυτεχνειακή κοινότητα, δάσκαλους, σπουδαστές και αποφοίτους του, ενθαρρύνοντας την συμμετοχή τους με ατομικές και συλλογικές εισηγήσεις και ανακοινώσεις τους, αλλά και με σχετικές με τη θεματολογία του Συνεδρίου διπλωματικές και σπουδαστικές εργασίες,

• να θεμελιώσει μια σταθερή, γόνιμη και συστηματική συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με την πολύτιμη σχετική πρωτοβουλία και δραστηριότητα των Καθηγητών Π.Νούτσου τότε Αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Ερ.Καψωμένου για τον κοινό σκοπό και

• να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια συνεχή και θετική επικοινωνία, αλληλεπίδραση και συνεργασία με τον Δήμο Μετσόβου, αλλά και με όλους τους φορείς του Μετσόβου και των Μετσοβιτών (όπως ο Εξωραϊστικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Μετσοβιτών Αθηνών, το Ιδρυμα Εγνατία κ.λ.π.), για να δέχεται από πρώτο χέρι ερεθίσματα και προτάσεις για όσα το Μέτσοβο και οι Μετσοβίτες θα περίμεναν από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Στα κείμενα των εργασιών οι οποίες παρουσιάσθηκαν στο Συνέδριο και δημοσιεύονται στον τόμο αυτό καθρεφτίζονται τα αποτελέσματα της πρώτης μας προσπάθειας και μένει στον κάθε αναγνώστη να τα αξιολογήσει και στο Μέτσοβο, τους κατοίκους του και τους φορείς τους να τα αξιοποιήσουν.

Τα κείμενα συγκροτούν τρεις διακριτές ενότητες οι οποίες καλύπτουν :

• τη Διεπιστημονική Συμβολή στην Ολοκληρωμένη Απόδοση της Φυσικής Πραγματικότητας της Επαρχίας Μετσόβου,

• τη Διεπιστημονική Συμβολή στην Ολοκληρωμένη Απόδοση της Κοινωνικοοικονομικής Πραγματικότητας της Επαρχίας Μετσόβου και

• τη Διεπιστημονική Συμβολή στην Ολοκληρωμένη Αντιμετώπιση των Προβλημάτων της Επαρχίας Μετσόβου.

Στην πρώτη ενότητα, καθηγητές, ερευνητές, υποψήφιοι διδάκτορες αλλά και σπουδαστές του Ε.Μ.Π., ερευνητές του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών και διπλωματούχοι μηχανικοί και επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, με τις εργασίες τους αποδίδουν με ολοκληρωμένο τρόπο τη Φυσική Πραγματικότητα της Επαρχίας Μετσόβου.

Συγκεκριμένα :

• οι Ρόκος, Δ., Ανδρώνης, Β., Κολοκούσης, Π., Καραθανάση, Β. πραγματεύονται αναλυτικά τη «Συγκρότηση Ολοκληρωμένου Συστήματος Πληροφοριών Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για την Επαρχία Μετσόβου», στο οποίο καταχωρίσθηκαν όλες οι διατιθέμενες για την περιοχή μετρητικές και ποιοτικές πληροφορίες, (τοπογραφικοί και θεματικοί χάρτες, αεροφωτογραφίες, δορυφορικές ψηφιακές τηλεπισκοπικές απεικονίσεις και επεξεργασίες, στατιστικά κ.λ.π. στοιχεία) που αποτελούν πολύτιμη υποδομή για κάθε έρευνα, μελέτη και τεχνικό έργο στην ευρύτερη περιοχή του Μετσόβου,

• οι Φυτρολάκης, Ν., Αντωνίου, Μ.  τεκμηριώνουν διεξοδικά την ανακοίνωσή τους «Η Γεωλογία και τα τεχνικογεωλογικά προβλήματα της ευρύτερης περιοχής του Μετσόβου»,

• οι Γαλανού, Ε. και Ρόκος, Δ. επιχειρούν τη «Διερεύνηση των δυνατοτήτων αναγνώρισης και χαρτογράφησης λιθολογικών ορίων της ευρύτερης περιοχής της Επαρχίας Μετσόβου με τη χρήση δορυφορικών εικόνων Landsat»,

• οι Ιωαννίδης, Κυρ., Αγγελικάκης, Ι., Βρυνιώτης, Δ. ασχολούνται με τη «Γεωχημική χαρτογράφηση της Πίνδου» και τεκμηριώνουν «τη Συμβολή της στην Περιβαλλοντική και Κοιτασματολογική Ερευνα της περιοχής»,

• οι Κουτσογιάννης, Δ., Μαμάσης, Ν. τεκμηριώνουν αναλυτικά την εισήγησή τους με τίτλο «Μέτσοβο: Η υδρολογική καρδιά της Ελλάδας»,

• οι Παλυβός, Ι., Μαρίνος-Κουρής, Δ., Τσιτογιάννης, Κ., Φωτιάδης, Δ. προσδιορίζουν με σαφήνεια τα «Ενεργειακά χαρακτηριστικά της περιοχής Μετσόβου»,

• οι Οικονόμου, Α., Δασκαλάκης, Τρ., Νάκος, Γ. παρουσιάζουν συστηματικά την «Ταξινόμηση, χαρτογράφηση και αξιολόγηση των γαιών του Δασαρχείου Μετσόβου»,

• η Ρωμαϊδου, Κ. δίνει τα βασικά στοιχεία και τα πορίσματα του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «CORINE Land Cover» για την περιοχή Μετσόβου και

• οι Βασιλειάδης, Β. και Ρόκος, Δ. προχωρούν στη «Συγκριτική ανάλυση αποτελεσμάτων ταξινομήσεων ψηφιακών τηλεπισκοπικών απεικονίσεων» για τις χρήσεις γης της Επαρχίας Μετσόβου χωρίς επίγειους ελέγχους, με βάση μόνο είτε τη φωτοερμηνεία αεροφωτογραφιών ή στοιχεία υφιστάμενων θεματικών χαρτών της περιοχής.

Στη δεύτερη ενότητα, καθηγητές, ερευνητές και υποψήφιοι διδάκτορες του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Ε.Μ.Π., ομάδες σπουδαστών του Ε.Μ.Π., καλλιτέχνες και επιστήμονες συνεισφέρουν τις θεωρητικές, ερευνητικές και μελετητικές τους προσεγγίσεις στην απόδοση της Κοινωνικοοικονομικής και Πολιτισμικής Πραγματικότητας της Επαρχίας Μετσόβου.

Συγκεκριμένα :

• ο Στεφάνου, Τ. με συναρπαστικό τρόπο διερευνά τις «Συγγένειες αισθήσεων και δομών» αναδεικνύοντας τις πολυδιάστατες σχέσεις της φύσης με την τέχνη,

• οι Βιδάλη, Ι., Βουδούρης, Γ., Κούρος, Κ., Μαυροκορδάτου, Δ., Νίνος, Μ., Προκοπίου, Γ. μας οδηγούν σ' ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον «Οδοιπορικό στο Μέτσοβο»,

• η Χρόνη, Αθ. επιχειρεί μια ολοκληρωμένη «Σύνθεση Ιστοριογραφικών και Αρχαιολογικών Πληροφοριών σχετικά με την ευρύτερη περιοχή του Μετσόβου»,

• ο Πολύμερος, Ηλ. ερευνά τις «Οψεις Δικαίου στη Χώρα του Μετσόβου»,

• ο Τσουτσοπλίδης, Κ. μελετά την «Οικονομική ολοκλήρωση και Ανάπτυξη του Μετσόβου: Ενα μελλοντικό σενάριο με παρελθόν»,

• οι Μηλιός, Γ., Ξιφαράς, Δ. προσεγγίζουν κριτικά την «Διαμόρφωση της βλάχικης αστικής τάξης και την ενσωμάτωσή της στον ελληνικό αστισμό»,

• η Στούρνα-Τριάντη, Ε. διερευνά τη «Βιοκλιματική αρχιτεκτονική και τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας στον παραδοσιακό οικισμό του Μετσόβου»,

• ο Μπενάτσης, Απ. τεκμηριώνει την προσέγγισή του «Προς μια σημειωτική της λαϊκής παράδοσης» ειδικολογώντας την περίπτωση του Μετσόβου»,

• οι Αλκείδης, Κ., Λοϊζίδης, Φ., Λεωνιδοπούλου Ρ. μελετούν και παρουσιάζουν αρχιτεκτονικά την «Οικία Τσανάκα στο Μέτσοβο» και

• οι Ατσαλάκης, Γ., Κυριακάκη, Α., Μιχαλοπούλου, Κ., Μουρίκης, Ι., Τουλούμης, Α., Χριστοφιλοπούλου, Σ., Λεωνιδοπούλου, Ρ. διερευνούν και περιγράφουν το «Σύστημα εκμετάλλευσης υδάτινου δυναμικού στο Ανθοχώρι Μετσόβου», «Το μοναστήρι της "Κόκκινης Πέτρας" στο Ανθοχώρι Μετσόβου» και «Το μεταβυζαντινό εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα στο Ανθοχώρι Μετσόβου».

Στη συνέχεια :

• η Ρόκου, Β. προσεγγίζει σε θεωρητικό επίπεδο τον «Πολιτισμό του ορεινού κόσμου, ως παράδοση μεγάλης διάρκειας»,

• ο Καψωμένος, Ερ. αναλύει κριτικά «Το πρόβλημα της επιβίωσης των τοπικών πολιτισμών στη σύγχρονη διεθνοποιημένη κοινωνία» και τέλος

• η Λαδογιάννη, Γ. διερευνά «Το ζεύγος αστικός χώρος-υπαίθρος στο δραματικό έργο του Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα».

Η τρίτη ενότητα, περιλαμβάνει πορίσματα διεπιστημονικών ερευνών και μελετών με τις οποίες καθηγητές, ερευνητές, υποψήφιοι διδάκτορες και σπουδαστές του Ε.Μ.Π., διπλωματούχοι μηχανικοί και επιστήμονες προσεγγίζουν την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων ανάπτυξης και περιβάλλοντος της Επαρχίας Μετσόβου.

Συγκεκριμένα :

• οι Παναγιωτοπούλου, Ε., Χωνιανάκη, Φ. αναλύουν την «Υφιστάμενη κατάσταση και τις προοπτικές περιφερειακής ανάπτυξης της επαρχίας Μετσόβου»,

• οι Παπανικολοπούλου, Χ., Τζομάκα, Γ., Ζεντέλης, Π., Γιακουμάκη, Ε.  πραγματεύονται την «Ανάπτυξη Συστήματος Πληροφοριών Χρήσεων Γης Οικισμού Μετσόβου»,

• οι Παπαποστόλου, Κ., Ζεντέλης, Π., Γιακουμάκη, Ε.  προχωρούν στην «Ανάπτυξη Γεωγραφικού Συστήματος Πληροφοριών για τα δίκτυα κοινής ωφέλειας στο Δήμο Μετσόβου»,

• οι Διακοσταματίου, Π., Τσιράκου, Π., Ζεντέλης, Π., Σακελλαρίου, Κ. συμβάλλουν με την «Ανάπτυξη Συστήματος Πληροφοριών Γης με εφαρμογή μέσων Multi-Media για την ανάδειξη της αρχιτεκτονικής των κτιρίων και των ιστορικών μνημείων της περιοχής Μετσόβου»,

• οι Μπαντέκας, Ι., Ιωαννίδης, Χ.,  Πότσιου,  Χ.,  Παπαθεοδώρου, Γ.,  Παγάνης, Κ. σχεδιάζουν και υλοποιούν τη «Μελέτη: Φωτογραμμετρική Αποτύπωση στην Αγία Παρασκευή Μετσόβου»,

• ο Χρονόπουλος, Μ. μελετά «Το καμπαναριό της Αγίας Παρασκευής» προχωρώντας σε «Δομητική Αποτίμηση και Προτάσεις Επεμβάσεων»,

• οι Βλαστός, Θ., Ψαριανός, Β., Τσάϊλας, Κ. παρουσιάζουν τη μελέτη τους για το  «Οδικό δίκτυο της Επαρχίας Μετσόβου» ειδικολογώντας τα προβλήματα και τις ανάγκες του και διατυπώνοντας τις σχετικές προτάσεις τους,

• ο Βλαστός, Θ. καταλήγει σε «Προτάσεις αναπλάσεων του οδικού περιβάλλοντος στο Μέτσοβο»,

• οι Πραπίδης, Μ., Σιαμόπουλος, Γ., Λοϊζος, Α., Κόλιας,Σ., Γιώτης, Α. προτείνουν τη «Βελτίωση της οδικής ασφάλειας στο Ελληνικό οδικό δίκτυο με την βελτιστοποίηση των υπαρχουσών μεθόδων για ασφαλτικές επιστρώσεις οδοστρωμάτων»,

• οι Πραπίδης, Μ., Σιαμόπουλος, Γ., Λοϊζος, Α., Κανελλαϊδης, Γ., Αμπακούμκιν, Κ.  ασχολούνται με τον «Εντοπισμό των σκληρών πετρωμάτων της περιοχής Μετσόβου και τις μεθοδολογίες κατασκευής αντιολισθηρών ταπήτων»,

• οι Πετρόπουλος, Ν., Χίνης, Ε., Σιμόπουλος, Σ. προχωρούν στη «Χαρτογράφηση της φυσικής ραδιενέργειας των επιφανειακών εδαφών της Ηπείρου»,

• οι Αναγνωστάκης, Μ.Ι., Χίνης, Ε.Π., Σιμόπουλος, Σ.Ε. διερευνούν τη «Ραδιενεργό επίπτωση λόγω του ατυχήματος του Chernobyl στην περιοχή της Ηπείρου»,

• οι Νικολάου, Ε., Πάσχος Π. διατυπώνουν αναλυτικά τις προτάσεις τους για την  «Αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού και των ορυκτών πόρων γενικότερα στην ευρύτερη περιοχή του Μετσόβου»,

• ο Τσίπηρας, Κ. τεκμηριώνει μια «Πρόταση για ένα ήπιο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης στη Μηλιά Μετσόβου (Αμέρου)» και

• οι Κατελάνου, Α., Τζιά, Κ. ασχολούνται με την «Παρασκευή τυριού με φυτικά λιπαρά και τυριού με χαμηλά λιπαρά». Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα για την τοπική παραγωγική διαδικασία και οικονομία της Επαρχίας Μετσόβου πρόταση.

Ως χαρακτηριστική αλλά σχεδιασμένη και προσδοκώμενη ιδιοτυπία και πρωτοτυπία του Συνεδρίου μπορεί να θεωρηθεί ότι στα κείμενά του συνυπάρχουν αρμονικά :

• ώριμες θεωρητικές και ερευνητικές συμβολές καθηγητών και ερευνητών του Ε.Μ.Π. και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων αλλά και επιστημόνων και Διπλ. Μηχανικών Ερευνητικών Κέντρων και φορέων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, σε επιστημονοτεχνικά πεδία με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, τόσο (ως διεπιστημονικό διδακτικό υλικό) για τους σπουδαστές, όσο και για την Επαρχία Μετσόβου και

• πειραματικές συλλογικές εργασίες καθηγητών, ερευνητών και σπουδαστών του Ε.Μ.Π. οι οποίες αναφέρονται σε συγκεκριμένα προβλήματα της Επαρχίας Μετσόβου και οι οποίες, αφ' ενός συνέβαλαν ουσιαστικά στην εξοικείωση των σπουδαστών με την αναγκαία συστηματικότητα των διεπιστημονικών και ολιστικών ερευνητικών και μελετητικών προσεγγίσεων σε συνθήκες πράξης, αφ' ετέρου δε συνεισφέρουν πλέον πρακτικά και πολυδιάστατα με την δημιουργία και διάθεση στο Δήμο Μετσόβου πολύτιμης και χρηστικής μετρητικής και ποιοτικής πληροφοριακής υποδομής για την ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και για τις μελέτες και κατασκευές τεχνικών έργων στην Επαρχία Μετσόβου.

Οι συμβολές αυτές ελπίζουμε να γίνονται όλο και πλουσιότερες αλλά και ουσιαστικότερες στα επόμενα Διεπιστημονικά Διαπανεπιστημιακά Συνέδρια του Ε.Μ.Π. για το Μέτσοβο, μια που διασφαλίσθηκε η καθιέρωσή τους πλέον ως θεσμού του Ε.Μ.Πολυτεχνείου και η διεξαγωγή τους κάθε τρία χρόνια στο Μέτσοβο, την πατρίδα των ιδρυτών και μεγάλων ευεργετών του, στη μνήμη των οποίων αφιερώνεται και ο τόμος αυτός.

Τέλος θα πρέπει να ευχαριστήσω εκ μέρους της Επιτροπής Σύνδεσης του Ε.Μ.Π. με το Μέτσοβο τους συναδέλφους της επιστημονικής και οργανωτικής επιτροπής του Συνεδρίου , τον τότε Πρύτανη του Ε.Μ.Π. Καθηγητή Ν.Μαρκάτο, τους Καθηγητές Δ.Μαρίνο-Κουρή, Κ.Αμπακούμκιν, Ι.Μπαντέκα, Ερ.Καψωμένο, Π.Νούτσο, Ν.Φυτρολάκη και τον Ευστρ.Γαλανή, αντιπρύτανη σήμερα του Ε.Μ.Π., αλλά και ιδιαίτερα τους Επικ. Καθηγητές Π.Ζεντέλη και Ρ.Λεωνιδοπούλου, την Δρ.Ε.Στούρνα-Τριάντη, τον Δήμαρχο Μετσόβου συνάδελφο Αλ.Καχριμάνη και τον Πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Μετσόβου Ηλία Ζούβια για την πολύτιμη συνεργασία τους στην άρτια διεξαγωγή και ολοκλήρωση των εργασιών του.
 
 

Επιστροφή στα περιεχόμενα

Η εναρκτήρια ομιλία του 1ου Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. για το Μέτσοβο

"Το Μετσόβιο Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας. Στόχοι, Αντικείμενο, Χρησιμότητα, Προοπτικές"

Δρ. Μηχ. Δ.Ρόκος, Καθηγητής Ε.Μ.Π.
Εργαστήριο Τηλεπισκόπησης Ε.Μ.Π.

Περίληψη
Η εισήγηση αυτή στηρίζεται στη συλλογική δουλειά της Επιτροπής Σύνδεσης του Εθνικού Μετσoβίου Πολυτεχνείου με το Μέτσοβο, για την ίδρυση στο Μέτσοβο, πατρίδα των ιδρυτών και ευεργετών του, του "ΜΕΤΣΟΒΙΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ" (ΜΕΚΔΕ) για την προστασία και ανάπτυξη του ορεινού περιβάλλοντος και των τοπικών ευρωπαϊκών πολιτισμών.

Στον προνομιακό διαχρονικά, (σε περιβαλλοντικό, ιστορικό, κοινωνικοοικονομικό, πολιτισμικό και αναπτυξιακό, γενικότερα, επίπεδο), χώρο της Επαρχίας Μετσόβου και με τη δημιουργική διεπιστημονική συνεργασία και αλληλεπίδραση:

• του Ε.Μ.Π. και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων,

• των τεχνολογιών αιχμής και των επιστημών του ανθρώπου,

• του κέντρου και της περιφέρειας,

• της ολιστικής και των ειδικών επιστημονικών προσεγγίσεων,

• της πολυτεχνειακής και πανεπιστημιακής κοινότητας και των τοπικών κοινωνιών μιας ξεχωριστής ευρωπαϊκής περιφέρειας στην ελληνική μεθόριο των Βαλκανίων,

επιχειρείται η τεκμηρίωση της σημασίας, της χρησιμότητας και των προοπτικών του ΜΕΚΔΕ στις συγκεκριμένες, ιδιαίτερα κρίσιμες σήμερα για τον πλανήτη και το ανθρώπινο γένος συνθήκες, αλλά και της ανάγκης συντροφικής με τον Δήμο, όλους του πολίτες και τους όπου γης φορείς του Μετσόβου, συλλογικής δράσης για την στήριξη της κατασκευής και λειτουργίας του στο Μέτσοβο.

Το ΜΕΚΔΕ όμως φιλοδοξεί, περισσότερο από μια πλήρως τεκμηριωμένη επιστημονικά πρόταση προς χρηματοδότηση από την πολιτεία και/ή την Ευρωπαϊκή Ένωση, να είναι ένα πείραμα εναλλακτικής δημιουργικής συλλογικής δραστηριότητας ουσιαστικής αποκέντρωσης και ολοκληρωμένης (αειφόρου) τοπικής ανάπτυξης, που θα γονιμοποιήσουν ένα δίκτυο αντίστοιχων προσπαθειών στον ευρωπαϊκό χώρο, αξιοποιώντας τις δυνατότητες των τεχνολογιών αιχμής και ζωντανεύοντας στην πράξη, οικονομικά, κοινωνικά αλλά και πολιτικά, μια Ευρώπη των περιφερειών, του πολιτισμού και του Ανθρώπου.
 

1.  Εισαγωγή. Το Μετσόβιο Κέντρο Διεπιστημονικής Ερευνας (ΜΕΚΔΕ)
Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο μετά από μακρά και διεξοδική προεργασία της Επιτροπής Σύνδεσής του με το Μέτσοβο, την πατρίδα των ιδρυτών και ευεργετών του και στο πλαίσιο της στρατηγικής επιλογής για ουσιαστική συμβολή του στην ολοκληρωμένη και αποκεντρωμένη κοινωνική, οικονομική, πολιτισμική και περιβαλλοντική ανάπτυξη της χώρας μας, διερεύνησε τη σκοπιμότητα, αποφάσισε και προγραμματίζει την ίδρυση στο Μέτσοβο του Μετσοβίου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας (ΜΕΚΔΕ). Αντικειμενικός σκοπός του ΜΕΚΔΕ θα είναι η αποκεντρωμένη, στο Μέτσοβο, και ολοκληρωμένη διεπιστημονική, ερευνητική και μελετητική προσπάθεια και δράση του Ε.Μ.Π. για την Ανάπτυξη και Προστασία του Ορεινού Περιβάλλοντος και των Τοπικών Ευρωπαϊκών Πολιτισμών.

Το ΜΕΚΔΕ θα εγκατασταθεί στο Μέτσοβο σε οικόπεδο το οποίο, στο πλαίσιο της δημιουργικής συνεργασίας του Ε.Μ.Π. με το Μέτσοβο που συνεχώς ενισχύεται, παραχωρήθηκε από το Δήμο Μετσόβου για το σκοπό αυτό στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Η επιλογή του Μετσόβου ως τόπου εγκατάστασης του ΜΕΚΔΕ βασίσθηκε στο αδιασφισβήτητο γεγονός ότι η επαρχία Μετσόβου είναι μια αναπτυγμένη και γεμάτη ζωντάνια και δημιουργικότητα Ευρωπαϊκή περιφέρεια με αξιόλογη διαχρονικά τοπική πολιτισμική παράδοση και με μεγάλη συμβολή των κατοίκων της στα γράμματα, τις επιστήμες και τις τέχνες, αλλά και στους εθνικούς και δημοκρατικούς αγώνες της πατρίδας μας και την γενικότερη οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική της πρόοδο.

Το Μέτσοβο ακόμη είναι η ιδιαίτερη πατρίδα των μεγάλων εθνικών ευεργετών της χώρας μας και το Ε.Μ.Π. είναι ένα μικρό μόνο δείγμα της τεράστιας συμβολής τους στην πρόοδο του τόπου μας.

Τη λειτουργία, διοίκηση και ανάπτυξη του ΜΕΚΔΕ αποφασίσθηκε να αναλάβει ειδικός φορέας ο οποίος θα είναι κοινωφελές ίδρυμα/εταιρία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, θυγατρικά του ΕΜΠ και του Νομικού Προσώπου για τη διαχείριση και αξιοποίηση της περιουσίας του Ε.Μ.Πολυτεχνείου, του οποίου την ίδρυση και λειτουργία σχεδιάζει να προωθήσει το Ε.Μ.Π. στο άμεσο μέλλον.

Το ΜΕΚΔΕ για την επίτευξη του σκοπού του, σύμφωνα με τις προτάσεις της Συγκλητικής του Επιτροπής Σύνδεσης με το Μέτσοβο και τις σχετικές αποφάσεις του Ε.Μ.Π., θα αναπτύξει σειρά δραστηριοτήτων, οι βασικότερες από τις οποίες είναι:

• Έρευνες και μελέτες, διεπιστημονικού και διαπανεπιστημιακού χαρακτήρα, των προβλημάτων ανάπτυξης και προστασίας του ορεινού περιβάλλοντος και των τοπικών ευρωπαϊκών πολιτισμών, με βασική τη συμβολή των ακαδημαϊκών μονάδων του Ε.Μ.Π. και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

• Ίδρυση σχετικής με το αντικείμενο των δραστηριοτήτων του βιβλιοθήκης.

• Δημιουργία της κατάλληλης εργαστηριακής υποδομής για τη διατήρηση και ενίσχυση των παραδοσιακών παραγωγικών δραστηριοτήτων, αλλά και τη δημιουργική ενσωμάτωση και αξιοποίηση σ' αυτές των σύγχρονων τεχνολογικών δυνατοτήτων.

• Ίδρυση και λειτουργία εστίας των πανεπιστημιακών δασκάλων και σπουδαστών του Ε.Μ.Πολυτεχνείου, οι οποίοι θα συμμετέχουν στην επιστημονική και πολιτιστική του δραστηριότητα.

• Δημιουργία σεμιναριακού κέντρου διεθνούς, ευρωπαϊκής και βαλκανικής συνεργασίας και επικοινωνίας πανεπιστημιακών δασκάλων και ερευνητών, αλλά και σχετικών με τους σκοπούς και τις δραστηριότητες του ΜΕΚΔΕ φορέων, κέντρων και δικτύων.

Ταυτόχρονα και παράλληλα το ΜΕΚΔΕ θα αποτελέσει πεδίο πολιτιστικής συνεργασίας του ΕΜΠ με το Δήμο Μετσόβου, τους τοπικούς φορείς (παραγωγικούς και πολιτιστικούς) αλλά και με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Συγκριτικό αλλά και ουσιαστικό πλεονέκτημα της εγκατάστασης του ΜΕΚΔΕ στο Μέτσοβο αποτελεί το γεγονός, ότι η ευρύτερη περιοχή του, ως ήδη αναπτυγμένη Ευρωπαϊκή περιφέρεια με σεβαστή τοπική πολιτισμική παράδοση, θα μπορέσει να συνεχίσει και να ενισχύσει την μεγάλη, εθνικής κλίμακας και σημασίας συμβολή της στην ανάπτυξη της Παιδείας, της Επιστήμης, της Έρευνας και της Τεχνολογίας στην Ελλάδα και τον κόσμο, αξιοποιώντας με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο τις πλέον σύγχρονες δυνατότητες των τεχνολογιών αιχμής σε πλήρη και δυναμική, ζωντανή επικοινωνία με τα εργαστήρια και τις ακαδημαϊκές και ερευνητικές μονάδες του Ε.Μ.Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ακτινοβολώντας στην Βαλκανική και την Ευρώπη γενικότερα το μήνυμα μιας πιο ανθρώπινης, αποκεντρωμένης και σε αρμονία με το φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον ολοκληρωμένης ανάπτυξης.

Τα παραπάνω χαρακτηριστικά διασφαλίζουν το μέγιστο δυνατό βαθμό συμβατότητας του τόπου εγκατάστασης με τους σκοπούς και τις λειτουργίες του ΜΕΚΔΕ.

Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ως φορέας δημιουργίας του ΜΕΚΔΕ, αποτελεί εγγύηση επιτυχίας, αφού όπως είναι γνωστό, είναι το πρώτο τεχνολογικό ίδρυμα της χώρας με πολύπλευρη και πολύχρονη προσφορά σ' όλο το φάσμα των τεχνικών, επιστημονικών, ερευνητικών, τεχνολογικών, αναπτυξιακών, κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων της χώρας.

Η εγκατάσταση του ΜΕΚΔΕ στην Ήπειρο η οποία αποτελεί την πύλη της Ελλάδας προς την Ευρώπη και αντίστροφα, αλλά και που γειτνιάζει με το Βαλκανικό χώρο, έχει εκ των πραγμάτων ιδιαίτερη εθνική αλλά και πολυδιάστατη γενικότερα κοινωνική και αναπτυξιακή σημασία.

Στους προγραμματικούς στόχους του ΜΕΚΔΕ είναι ακόμη η συμμετοχή ή/και η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Δικτύου με πανεπιστημιακούς και ερευνητικούς φορείς αναλόγων δραστηριοτήτων. Για το σκοπό αυτό προβλέπεται να δημιουργηθεί σύγχρονη υποδομή επικοινωνιών και πληροφορικής (Information and Communication Technologies - ICT) στον ευρύτερο χώρο, η οποία θα αξιοποιηθεί από τους πανεπιστημιακούς, πολιτιστικούς, ερευνητικούς και τοπικούς παραγωγικούς φορείς, εξασφαλίζοντας στο ΜΕΚΔΕ τις πλήρεις μεθοδολογικές και τεχνολογικές δυνατότητες όλων των σχετικών ακαδημαϊκών και ερευνητικών μονάδων του Ε.Μ.Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Μ' άλλα λόγια, προσθέτοντας στα πλεονεκτήματα της «περιφέρειας» τα πλεονεκτήματα του «κέντρου» και μάλιστα χωρίς τις πολυποίκιλες «δουλείες» και «εξαρτήσεις» του.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην περιοχή του Μετσόβου έχει από χρόνια αναπτύξει σημαντική δραστηριότητα το ΙΔΡΥΜΑ ΕΓΝΑΤΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ. Οι σκοποί του Ιδρύματος Εγνατία συμπληρώνουν και ολοκληρώνουν εκείνους του ΜΕΚΔΕ. Για το λόγο αυτό ήδη έχει αναπτυχθεί συνεργασία η οποία θα ενταθεί και θα ουσιαστικοποιηθεί στο μέλλον, προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η συμβολή τους στην επίτευξη των αλληλοσυμπληρούμενων στόχων τους.

2.  Η οργάνωση και ο φορέας του ΜΕΚΔΕ
Για τη λειτουργία, διοίκηση και διαχείριση του Μετσοβίου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας για την προστασία και ανάπτυξη του ορεινού περιβάλλοντος και των τοπικών ευρωπαϊκών πολιτισμών έχουν ήδη αρχίσει οι διαδικασίες ίδρυσης ενός κοινωφελούς φορέα/εταιρίας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Ιδρυτής και βασικός χορηγός του φορέα είναι το ΕΜΠ. Βασικό σκοπό του κοινωφελούς ιδρύματος θα αποτελεί η συστηματική και συγκροτημένη επιστημονοτεχνική, ερευνητική και πολιτισμική συμβολή του Ε.Μ.Π., σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και πανεπιστημιακούς και ερευνητικούς φορείς και σχετικά κέντρα της Ευρώπης και της Βαλκανικής, για την ανάπτυξη και προστασία του ορεινού περιβάλλοντος και των τοπικών Ευρωπαϊκών πολιτισμών.

Όπως είναι γνωστό, το ΕΜΠ είναι το αρχαιότερο τεχνολογικό ίδρυμα της χώρας, το οποίο από το 1836, (έτος ίδρυσής του), συμβάλλει αδιάκοπα στην επιστημονική, ερευνητική, οικονομική, κοινωνική και τεχνική / τεχνολογική ανάπτυξη της χώρας.

Αφετηρία και θεμέλιο αυτής της δημιουργικής του συμβολής ήταν -και αυτό δεν το ξεχνούμε ποτέ- η καταλυτικής σημασίας στήριξή του από τους Μετσοβίτες μεγάλους ευεργέτες και δωρητές του Ν.Στουρνάρη, Ελένη Τοσίτσα, Μιχ.Τοσίτσα και Γ.Αβέρωφ.

Οι εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητές του κατανέμονται σε 9 Τμήματα. Το Επιστημονικό προσωπικό του ΕΜΠ ξεπερνά τους 600, οι δε φοιτητές τους 6.000. Τα Εργαστήρια και Σπουδαστήριά του είναι περίπου 100. Στο ΕΜΠ εκτελείται σημαντικό ερευνητικό έργο, του οποίου ετησίως το συνολικό κόστος είναι της τάξης των 4 δισ. δρχ. Στα περισσότερα από 150 χρόνια της λειτουργίας του έχει αποκτήσει ιδιαίτερη φήμη τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό για την υψηλή στάθμη σπουδών την οποία παρέχει, καθώς και για την επιστημονική ποιότητα και επάρκεια των αποφοίτων του.

Η οργανωτικοδιοικητική δομή του ΜΕΚΔΕ, (σχήμα 1), προβλέπεται να περιλαμβάνει το Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο θα φέρει την συνολική ευθύνη διοίκησής του, (επιστημονικής, ερευνητικής, οικονομικής κ.λ.π.), και το Συμβούλιο Ελέγχου και Προγραμματισμού, στο οποίο θα συμμετέχουν και εκπρόσωποι του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, του Δήμου Μετσόβου και των τοπικών φορέων και το οποίο θα διασφαλίζει τον κοινωνικό έλεγχο στη λειτουργία του ΜΕΚΔΕ  και  θα εισηγείται προς έγκριση στο Δ.Σ. τη στρατηγική του.

3. Κτιριολογικό Πρόγραμμα
Το κτίριο του Μετσοβίου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας για την προστασία και ανάπτυξη του ορεινού περιβάλλοντος και των τοπικών ευρωπαϊκών πολιτισμών θα καλύπτει τις ανάγκες διεξαγωγής διεπιστημονικής έρευνας στα παραπάνω πεδία και τα σχετικά με αυτά, τα οποία εμπίπτουν στις αντίστοιχες δραστηριότητες κυρίως του Ε.Μ.Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το ΜΕΚΔΕ, πέραν της αυτόνομης συμβολής του στις δραστηριότητες αυτές θα οργανώνει και ειδικές σχετικές επιστημονοτεχνικές και διεπιστημονικές, ερευνητικές και εκπαιδευτικές συναντήσεις, συσκέψεις εργασίας και σεμινάρια.

Το ΜΕΚΔΕ ακόμη, θέλοντας να δέσει τις σχετικές διαδικασίες παιδείας και έρευνας του ΕΜΠ στην αποκεντρωμένη έκφρασή τους στο Μέτσοβο με τα συγκεκριμένα προβλήματα και τις ανάγκες της τοπικής ζωντανής και δημιουργικής κοινωνίας του, θα πρέπει να είναι σε θέση να φιλοξενεί μέλη της Πολυτεχνειακής Κοινότητας, τους συνεργαζόμενους ερευνητές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων αλλά και ξένους επισκέπτες οι οποίοι θα μετέχουν στις δραστηριότητες αυτές, παρέχοντάς τους όχι μόνο πρόσβαση στο σύνολο των τεχνολογικών του δυνατοτήτων, αλλά και την ευκαιρία να επικοινωνήσουν με τους κατοίκους της περιοχής, κοινωνικά, καλλιτεχνικά και πολιτισμικά σε μια διαδικασία γενικότερης πολιτισμικής αλληλεπίδρασης.

Το κτιριολογικό πρόγραμμα αναλυτικότερα σ' αυτή την προκαταρκτική σχεδιαστική φάση εξειδικεύεται στους παρακάτω χώρους:
 

4. Πρόγραμμα Υλοποίησης
Οι βασικές δραστηριότητες για την ανέγερση και έναρξη λειτουργίας του ΜΕΚΔΕ περιγράφονται στον Πίνακα 1. Είναι φανερό ότι το ΕΜΠ διασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή αξιοπιστία και αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων οι οποίες είναι απαραίτητες να συντελεσθούν για την κατασκευή και τον εξοπλισμό του ΜΕΚΔΕ.

Βασική επιδίωξη θα αποτελέσει η αρμονική ένταξη του κτιριακού συγκροτήματος στο περιβάλλον, ο σεβασμός της αρχιτεκτονικής παράδοσης της περιοχής και η προμήθεια του πλέον σύγχρονου εξοπλισμού (των εργαστηρίων, των εκθεσιακών και των σεμιναριακών χώρων, της βιβλιοθήκης, των τηλεπικοινωνιών κλπ.), ώστε να μπορεί το ΜΕΚΔΕ σε άμεση σύνδεση και επικοινωνία με το Ε.Μ.Π. να αξιοποιεί ολοκληρωμένα τις δυνατότητες του.

Η κατασκευή του έργου εκτιμάται ότι θα διαρκέσει τρία χρόνια μετά τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό και τη μελέτη, αλλά οι δραστηριότητες του ΜΕΚΔΕ είναι δυνατό να αρχίσουν ενωρίτερα με χρήση της υπάρχουσας (έστω και ελλειπούς) υποδομής.

Πίνακας 1: Δραστηριότητες για την κατασκευή του ΜΕΚΔΕ

5.  Επιλεγόμενα
Ελπίζω με τα παραπάνω να σας έδωσα μια πειστική εικόνα τουλάχιστον των προθέσεών μας και της σταθερής απόφασής μας να μετατρέψουμε σε λογικό χρόνο και με άρτιο τρόπο τη θεωρία μας σε πράξη, για να υλοποιήσουμε τον αντικειμενικό μας σκοπό που αποτελεί και το μείζον και ουσιώδες παρακολούθημα του τίτλου του 1ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου μας: «Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για το Μέτσοβο.» Εννοώ, το «Επιστρέφοντας ένα μέρος του χρέους», στην πατρίδα των ιδρυτών και ευεργετών του Πολυτεχνείου μας.

Η ζωή θ' αποδείξει αν θα μπορέσουμε να το καταφέρουμε.

Τελειώνοντας θα ήθελα και από τη θέση αυτή, να μνημονεύσω με ιδιαίτερη εκτίμηση την πολύτιμη συμβολή των συναδέλφων Δημ. Μαρίνου-Κουρή, Στράτου Γαλανή, Νίκου Μαρκάτου, Πρύτανη ΕΜΠ, και του αρχιτέκτονα Ν.Σιαπκίδη, μελών της Επιτροπής του Ε.Μ.Π. για το Μέτσοβο, αλλά και την ουσιαστική βοήθεια του Επικ. Καθηγητή Α.Σιόλα και του Λέκτορα Π.Ζεντέλη και να τους ευχαριστήσω από καρδιάς για την άοκνη και δημιουργική συμμετοχή τους στην κοινή μας προσπάθεια να εκπληρώσουμε τα καθήκοντα  που μας ανέθεσε η Σύγκλητος του Ε.Μ.Πολυτεχνείου.

 

The "Metsovion Interdisciplinary Research Center (MIRC) "
of the National Technical University of Athens (NTUA)
Main Aims, Objectives and Prospects

Dr. Eng. D. Rokos, Professor NTUA
Lab. of Remote Sensing
National Technical University of Athens

Summary
This work is based on the collective effort of the members of the Committee for the Connection of the National Technical University of Athens with Metsovo, regarding the foundation at Metsovo -homeland of the founders and benefactors of NTUA- of the «Metsovion Interdisciplinary Research Center» (M.I.R.C.), for the protection and development of mountainous environment and local European cultures, according to the specific decision of the Senate of the NTUA.

At this ever privileged  area of Metsovo Prefecture -as far as its environment, history, socioeconomic and cultural development is concerned- and with the creative cooperation and interaction between :

• the National Technical University of Athens and the University of Ioannina,

• cutting-edge technology and humanities,

• holistic and specialized scientific methodologies and approaches,

• center and province,

• the academic and the local communities of a distinguished European region at the Greek frontier of Balkans,

we attempt to document the importance, the usefulness and the prospects of the MIRC, at today' s exceptionally crucial for our planet and Mankind conditions, and to emphasize on the need to move jointly, in collaboration with the Municipality of Metsovo, its citizens and all the organizations, everywhere in the world related to Metsovo, in order to support MIRC's establishment construction and operation at Metsovo.

The Metsovion  Interdisciplinary Research Center has the ambition to be more than a fully scientifically documented proposal to be funded by the State and the EU.

NTUA wants MIRC  to become an experiment of alternative, creative and cooperative activities of decentralized and integrated regional development, which will trigger similar efforts in Europe, by exploiting the capabilities of cutting-edge technology towards the implementation, -economically, socially and politically- of the Europe of its Regions and Cultures, the Europe of Human Values and Rights.

Επιστροφή στα περιεχόμενα